Bá bệnh tên khoa học là Eurycoma longifolia, họ Thanh thất (Simaroubaceae). Còn gọi là cây mật nhân hay hậu phác nam.
Mô tả: Cây nhỏ, cao khoảng 15 m. Lá kép 13 – 41 lá kèm, dài khoảng 20-40 cm. Hoa đơn tính khác gốc, mỗi hoa có 5-6 cánh rất nhỏ. Quả non màu xanh, khi chín màu đỏ sẫm. Quả 1 hạt. Hạt có nhiều lông ngắn trên mặt.
Rễ cây bá bệnh có vị đắng, tính mát, được dùng chữa nhiều thứ bệnh như người mỏi mệt, lười hoạt động, thiếu máu, ăn uống không tiêu, no hơi, đầy bụng, tức ngực, nghẹn, khó thở, gân xương yếu mỏi, chân tay tê nhức, nôn mửa, tiêu chảy, kiết lỵ, cảm mạo, say rượu và tẩy giun, làm thuốc bổ, chữa trị ăn uống không tiêu.
Tuy mang tiếng là cây bá bệnh nhưng những tác dụng trị bệnh của nó không nhiều, chỉ là một số bệnh thường gặp được trị theo kinh nghiệm dân gian. Tuy nhiên, tác dụng “nổi bật” mà hiện nay các nhà sản xuất đang nhắm đến là tác dụng “cường dương, bổ thận” và đặc biệt là chứng mãn dục nam.
Toa thuốc ngâm rượu đang được phổ biến trong dân gian:
Tần Thủy Hoàng tửu: rễ bá bệnh 50g, hồng sâm 20g, đương quy 20g, hà thủ ô 20g, dâm dương hoắc 30g, nhục thung dung 30g, chuối hột chín sấy khô 30g, đỗ trọng 30g, câu kỷ tử 20g, táo tầu 20 trái. Ngâm với 10 – 15 lít rượu gạo. Cứ 2 – 3 ngày quấy 1 lần. Sau 10 – 15 ngày có thể dùng được. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 20 – 50ml, uống lúc ăn hoặc sau khi ăn.
Tác dụng: Bổ thận, tráng dương, tăng nội tiết tố nam, bồi bổ cơ thể, trị đau lưng, nhức mỏi, rối loạn tiêu hóa, kém ăn, mất ngủ.
Theo Suckhoedoisong